Cách Thức Mix
Cách thức mix âm thanh được gợi ý dưới đây không phải là nguyên tắc và có thể đúng với người này nhưng sẽ không đúng với người kia. Chính vì vậy mà mix là một nghệ thuật tùy thuộc vào đôi tai và kiến thức âm nhạc của người mix. Và không bài hát nào được mix giống bài hát nào.
1. Mix âm thanh từ trầm đến cao:
Vì tiếng trống và tiếng bass là âm thanh nền của bài hát nên không có âm thanh nào được phép át hoặc che lắp 2 âm thanh này.
– Tắt tất cả các tracks, sau đó nâng âm lượng trống kick, chỉnh compressor, EQ, delay sao cho tiếng kick này phù hợp với loại nhạc: pop, rock, jazz, blues, hiphop, techno...
– Nâng âm lượng tiếng bass, chỉnh compressor, EQ, delay sao cho tiếng bass nghe nặng và đầy, to hơn nhưng không che lắp tiếng trống kick.
– Sau đó tuần tự chỉnh tiếng snare, tiếng hihat, tiếng toms, tiếng cymbals và bộ gõ.
– Chỉ sau khi hoàn chỉnh phần hòa quyện giữa bộ trống và tiếng bass, bạn tiếp tục mix dần các nhạc cụ khác cũng theo nguyên tắc từ trầm đến cao căn cứ trên nền âm lượng của trống và bass. Mỗi nhạc cụ đều phải có chỗ của nó trong bài nhạc, không bị nhạc cụ khác che lắp với trống và bass làm nền.
2. Phân bố vị trí các nhạc cụ để tạo hiệu quả không gian stereo (sử dụng DELAY) và hiệu quả chiều sâu (sử dụng VOLUME + REVERB). Việc bố trí các nhạc cụ phải, trái, trước sau tùy thuộc vào sở thích cá nhân. Tuy không có công thức mẫu nhưng bạn cũng nên tham khảo cách thức bố trí nhạc cụ theo thể loại nhạc từ các đĩa audio CD của các ban nhạc và ca sĩ Mỹ nổi tiếng.
3. Giọng hát chính sẽ được mix sau cùng. Giọng hát phải “lọt” vào chung với không gian của nhạc cụ và không nên quá to. Có thể theo tỷ lệ 50/50 hoặc 60 giọng hát/40 nhạc. Giọng hát quá to sẽ lộ ra phía trước và tách biệt ra khỏi dàn nhạc. Bạn hãy nghe audio CD của các ca sĩ Mỹ để có nhận xét về quan điểm mix này.
Còn audio CD của Việt Nam ta? Giọng hát to, lộ ra phía trước và che lắp nhạc đệm. Lý do? Xin dành cho bạn nhận xét và đánh giá.
4. Hiện nay, có khuynh hướng sử dụng kỹ thuật “Normalize” đến mức lạm dụng (ngay cả các chuyên gia mix của Mỹ cũng áp dụng kỹ thuật này) nhằm tăng âm lượng bài nhạc tối đa để thích hợp cho tất cả các loại máy hát, từ máy dàn “xịn” cho đến máy CD “xí muội”.
Bạn có thể chọn lựa cách mix: hoặc mix cho dàn máy tốt (âm lượng vừa phải với chất lượng âm thanh tinh tế), hoặc mix cho máy hát CD rẻ tiền (giọng hát và nhạc cụ đều to tối đa).
Hãy nhìn dạng sóng audio của bài “You Light Up My Life” (đĩa audiophile cho dàn máy “xịn”) – sóng nằm trong khoảng giữa – 6.0 dB:
và của bài “Lady of Dream” – Kitaro (đĩa audio thị trường) – sóng vượt đến mức 0 dB (bị đứt đầu):
5. Trong quá trình mix, bạn hãy chọn một bài hát cùng thể loại đã được sản xuất tại Mỹ (tốt nhất là một bài thuộc hàng top ten) để so sánh với bản mix của bạn, để suy nghiệm và hoàn thiện kỹ thuật mix của bạn.
6. Điều rất lạ là sau khi tưởng như đã hoàn chỉnh bản mix, vài ngày sau đó hoặc cả tuần sau đó, khi nghe lại bản mix này, bạn sẽ cảm thấy không hài lòng và bị thôi thúc phải mix lại ! Nếu bạn luôn có cảm nhận này và luôn phải ngồi mix trở lại bản đã được mix thì chắc chắn bạn sẽ trở thành một chuyên gia mix âm thanh giỏi.
Mastering
Một bài nhạc sau khi được mix hoàn chỉnh cũng cần phải được “master” lại. Master có nghĩa là Chủ, là Thầy nhưng trong nghệ thuật thì có nghĩa là “Chánh”, “Gốc”. Bản audio Master sẽ được dùng để in ra các bản thương mại.
Kỹ thuật mastering thường dùng EQ và Compressor để cân chỉnh sao cho các tần số âm thanh hòa quyện với nhau để cho âm thanh tổng thể của bản mix có chất lượng và nghe đầy đặn hơn.
Và mastering còn được thực hiện để điều chỉnh âm lượng và chất lượng các bài hát trong một chương trình audio CD cho cân nhau.
Thu âm, mix và master vừa là kỹ thuật vừa là nghệ thuật, mà nghệ thuật thì không có công thức mẫu và không thể chỉ dạy được. Vậy thì bạn hãy quên đi những gì đã đọc trong loạt bài “Xử Lý Âm Thanh Trên Vi Tính” và hãy phát huy tài năng và cái riêng của bạn trong việc đi tìm cái “đẹp” trong âm thanh.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét